Borelioza - jak rozpoznać i leczyć pierwsze objawy choroby u dzieci i dorosłych?

Borelioza to choroba bakteryjna przenoszona przez kleszcze, znana również jako choroba z Lyme. Jest groźna, bo w początkowych stadiach daje niespecyficzne symptomy, które łatwo pomylić z przeziębieniem. W Polsce rocznie notuje się ponad 21 200 przypadków boreliozy, a liczba ta wciąż rośnie.

Poniższy artykuł omawia zagadnienia dotyczące diagnostyki i leczenia boreliozy, skupiając się na metodach potwierdzania zakażenia. W tym artykule dowiesz się:

• Jak objawia się borelioza i jakie są jej pierwsze objawy?
• Co robić po ugryzieniu przez kleszcza?
• Jak wygląda diagnostyka boreliozy i skuteczne leczenie boreliozy?
• Jak chronić się przed chorobą na co dzień – skuteczna profilaktyka boreliozy?

Czym jest borelioza i jak się objawia?

Borelioza – objawy różnią się w zależności od tego w jakiej fazie boreliozy jesteśmy. Wywołują ją krętki boreliozy (Borrelia burgdorferi), które wnikają do organizmu podczas ukąszenia przez kleszcza. W odpowiedzi organizm zaczyna produkować przeciwciało przeciwko bakteriom, ale zanim to nastąpi, infekcja może się rozwijać.

Najczęstszym wczesnym objawem boreliozy jest rumień wędrujący, ale mogą pojawić się też objawy grypopodobne – zmęczenie, gorączka, bóle mięśni i stawów, a nawet objawy ze strony układu nerwowego.

Czy borelioza jest chorobą zakaźną?

Tak, borelioza to choroba zakaźna przenoszona przez kleszcze, ale nie od człowieka do człowieka. Źródłem jest zakażony kleszcz, który może również przenosić inne choroby odkleszczowe.

Ważne: borelioza jest chorobą bakteryjną, więc można ją skutecznie leczyć odpowiednimi antybiotykami. Jeśli jednak borelioza nie zostanie rozpoznana na wczesnym etapie, nieleczona borelioza może prowadzić do poważnych powikłań – zapalenia stawów, porażenia nerwu twarzowego, a nawet zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych.

Jak dochodzi do zakażenia?

Do zakażenia boreliozą dochodzi podczas ukłucia przez zakażonego kleszcza. Im dłużej owad pozostaje w skórze, tym większe jest ryzyko zakażenia – dlatego ważne jest, aby jak najszybciej usunąć kleszcza przy pomocy sterylnej pęsety lub specjalnego przyrządu.

Jak objawia się borelioza?

Objawy mogą pojawić się w różnych fazach choroby:

• Wczesna borelioza: rumień wędrujący, gorączka, objawy grypopodobne, bóle mięśni i stawów.
• Faza rozsiana: objawy ze strony układu nerwowego, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, porażenie nerwu twarzowego.
• Późne stadium boreliozy: przewlekłe bóle stawów, zapalenie stawów, problemy z pamięcią.

Pierwsze objawy - zachowaj spokój

Najczęstszym i najczęstszym wczesnym objawem boreliozy jest obecność rumienia wędrującego. Jednak nie każdy rumień oznacza chorobę – odczyny alergiczne po ukąszenia przez kleszcza zwykle ustępują w kilka dni.

Ważne jest, aby w ciągu kilku tygodni obserwować organizm po ukąszeniu i w razie wystąpienia niepokojących symptomów – skonsultować się z lekarzem. Objawy boreliozy mogą pojawić się nawet po wielu tygodniach.

Kiedy po ugryzieniu kleszcza zgłosić się do lekarza?

Do lekarza należy udać się natychmiast, jeśli:

• pojawił się rumień wędrujący,
• występują gorączka i objawy grypopodobne,
• odczuwasz bóle stawów lub objawy neurologiczne,
• przy każdym podejrzeniu zakażenia boreliozą

Lekarz może zalecić badania serologiczne i potwierdzić wynik testem Western blot.
W ofercie naszego sklepu znajdziesz test na boreliozę dla profesjonalistów oraz test na boreliozę domowy, które mogą pomóc w szybkiej diagnostyce boreliozy.

Rumień wędrujący po ugryzieniu - co robić? 

Jeżeli zauważysz rumień wędrujący:

1. Zrób zdjęcie zmiany.
2. Udaj się do lekarza po antybiotyk.
3. Nie stosuj samodzielnie maści ani leków bez konsultacji.

Do usuwania pasożytów zaleca się pęsetę lub nożyczki medyczne wchodzące w skład zestawu opatrunkowego po ugryzieniu kleszcza. Warto mieć pod ręką materiały opatrunkowe i gazę jałową, aby prawidłowo zabezpieczyć miejsce po usunięciu kleszcza.

Nie każdy rumień to borelioza

Czasem po ukąszeniu kleszcza pojawia się odczyn alergiczny, który znika w ciągu kilku dni. W odróżnieniu od rumienia wędrującego, nie powiększa się on i nie jest objawem zakażenia. W razie wątpliwości warto jednak wykonać badania serologiczne i skonsultować wynik z lekarzem chorób zakaźnych.

Diagnostyka boreliozy – jak wygląda rozpoznanie i potwierdzenie zakażenia?

Rozpoznanie boreliozy opiera się na:

• historii ugryzienia kleszcza,
• wywiadzie lekarskim (kierunku boreliozy),
• ocenie zmian skórnych,
• wykonaniu badań serologicznych,
• analizie wyników badań krwi – obecność przeciwciało IgM i IgG.
• potwierdzeniu testem Western blot.

W przypadku podejrzenia zajęcia układu nerwowego, bada się także płyn mózgowo-rdzeniowy. Współpraca epidemiologów i lekarzy chorób zakaźnych pozwala uniknąć błędów diagnostycznych.

Leczenie boreliozy – jakie antybiotyki stosować?

Leczenie boreliozy opiera się na podaniu antybiotyków przez około 28 dni. Antybiotykoterapia zależy od stadium choroby i lokalizacji infekcji.

Dla wsparcia leczenia warto mieć w domu materiały opatrunkowe, gaza jałowa, pęseta, a także zestaw opatrunkowy po ugryzieniu kleszcza, aby właściwie zabezpieczyć ranę po usunięciu pasożyta.

Zapalenie stawów jako późne stadium boreliozy

W stadium choroby przewlekłym może wystąpić zapalenie stawów, które wymaga dłuższej antybiotykoterapii i czasem leczenie objawowe. Nieleczona borelioza może prowadzić do trwałego uszkodzenia stawów i obniżenia komfortu życia.

Kiedy stosuje się leczenie objawowe?

Leczenie objawowe stosuje się:

• w przypadku przewlekłych bólów mięśni i stawów,
• przy powikłaniach neurologicznych,
• gdy borelioza nie zostanie rozpoznana we wczesnym etapie.

Dodatkowo można wspierać się środkami łagodzącymi stan zapalny i wzmacniającymi odporność. Pomocne mogą być proste narzędzia diagnostyczne, jak termometr (do kontrolowania temperatury ciała), dostępny w naszej ofercie.

Dlaczego szybkie leczenie ma tak duże znaczenie?

Jeśli borelioza nie zostanie rozpoznana i borelioza nie zostanie wyleczona we wczesnym etapie, w latach od zakażenia mogą pojawić się przewlekłe powikłania – m.in. zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych czy trwałe uszkodzenia nerwów.

Objawy i leczenie boreliozy są ściśle powiązane ze stadium choroby – im wcześniej rozpozna się symptomy, tym skuteczniejsze jest wdrożenie odpowiedniej terapii.

Borelioza u dzieci – na co zwrócić szczególną uwagę?

Borelioza u dzieci często przebiega łagodniej i objawia się nietypowo, ale może powodować poważne powikłania. Warto zwracać uwagę na:

• nietypowe zmiany skórne,
• drażliwość,
• bóle głowy i stawów,
• zaburzenia koncentracji

Po ukąszenia przez kleszcza dziecko należy uważnie obserwować i w razie wątpliwości wykonać test.

W domu warto mieć termometr do kontroli temperatury oraz rękawiczki jednorazowe i materiały opatrunkowe do bezpiecznego opatrywania miejsca po usunięciu pasożyta.

Profilaktyka boreliozy – jak się zabezpieczyć przed kleszczami na co dzień?

Profilaktyka boreliozy to najlepsza forma ochrony:

• noszenie odzieży zakrywającej ciało w terenie zielonym,
• stosowanie repelentów,
• regularne sprawdzanie skóry po spacerach.
• posiadanie w domu zestawu opatrunkowego po ugryzieniu kleszcza.

Dzięki temu można szybko reagować na ukąszenia przez kleszcza i zmniejszyć ryzyko zakażenia.

Najważniejsze informacje o boreliozie

• Borelioza to poważna choroba bakteryjna, przenoszona przez kleszcze.
• Pierwsze objawy boreliozy często przypominają przeziębienie
• zdarza się, że objawy te mogą pojawić się po latach od ugryzienia przez kleszcza
• Najczęstszym objawem boreliozy jest rumień wędrujący.
• W przypadku ugryzienia przez kleszcza ważne jest szybkie jego usunięcie.
• Leczenie boreliozy wymaga antybiotykoterapii
• W naszym sklepie znajdziesz produkty przydatne w profilaktyce i pierwszej pomocy: rękawiczki jednorazowe, termometr, nożyczki medyczne, materiały opatrunkowe, gaza jałowa, pęseta, test na boreliozę dla profesjonalistów, test na boreliozę domowy, zestaw opatrunkowy po ugryzieniu kleszcza.

Jakie są pierwsze objawy boreliozy po ukąszeniu kleszcza?

Pierwszym objawem boreliozy jest zwykle rumień wędrujący w miejscu ukąszenia oraz objawy grypopodobne.

Jak wygląda diagnostyka boreliozy i jakie testy są dostępne?

Diagnostyka boreliozy opiera się na badaniu objawów klinicznych i testach serologicznych, takich jak ELISA i Western Blot.

Jak długo po ukąszeniu kleszcza mogą wystąpić objawy boreliozy?

Objawy boreliozy mogą pojawić się od kilku dni do nawet kilku miesięcy po ukąszeniu kleszcza.